Nominaties Uitblinker Award 2022
Bij de nominaties voor de Uitblinker Award van 2022 zijn er drie sterke kandidaten die maatschappelijk betrokken zijn. Alle drie zijn het mensen die anders denken en hun slimheid maatschappelijk inzetten. Ze zijn niet valselijk bescheiden, maar komen ervoor uit dat ze een andere kijk hebben, ze zijn dwarsdenkers en frisdenkers. Daarmee zijn ze voorbeelden voor hoogbegaafden: om anders te denken, een ander geluid te laten horen en je slimheid niet onder stoelen of banken steken maar er iets mee te gaan doen.
Genomineerde Mensa Fonds Uitblinker Award 2022: Marleen Stikker
Al in 1993 richtte internetpionier Marleen Stikker (Groningen,1962) de Digitale Stad op. Een virtuele publieke gemeenschap, gebaseerd op democratische principes. Het wordt gezien als voorloper van sociale media en webbrowsers. Stikker is nog altijd een internetpionier die internetgebruikers probeert te emanciperen tot mondige burgers.
Later richtte zij Waag op, een ontwerplab, waarin wordt onderzocht hoe open, eerlijk en inclusief nieuwe technologieën zijn, onder het motto: ‘If you can’t open it, you don’t own it’. Marleen Stikker streeft naar digitale geletterdheid, gedistribueerd eigenaarschap (‘commons’), mondigheid van burgers en het persoonlijk eigenaarschap van data.
Sinds een jaar is zij als Professor of Practice verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam. In november 2021 ontving zij ook een eredoctoraat van de Vrije Universiteit. Zij beoogt studenten en bestuurders een kritische houding aan te leren ten opzichte van digitale technologie. “Alleen zo kunnen de grote techbedrijven worden teruggedrongen, zodat het internet weer een echt publieke plek wordt.”
In haar boek: ‘Het internet is stuk, maar we kunnen het repareren’ uit 2019 blikt zij terug op het internet van vóórdat Big Tech-bedrijven daar de dienst uitmaakten. Ze analyseert wat er misging en roept op om de handen uit de mouwen te steken en een humane digitale toekomst te maken.
Vanuit het onderwijs verbindt ze haar kennis, kritische houding én enthousiasme ook met de nieuwe generaties, die opgegroeid zijn in een puur digitale wereld. Ze stimuleert hen om hun kennis en creativiteit in te zetten en doet ze een beroep op mensen met begaafdheden om de wereld beter te maken en te werken aan een nieuwe generatie van het internet.
“Vanuit elke discipline kunnen studenten bijdragen aan een veilig internet. Als je economie studeert, kun je nadenken over andere verdienmodellen. Hoe kan open source-software, waarvan de code voor iedereen toegankelijk is, helpen om het monopolie van tech-bedrijven te doorbreken? Studenten van creatieve opleidingen kunnen zich buigen over het ontwerpen van goede interfaces. Rechtenstudenten kunnen helemaal hun hart ophalen: nadenken over nieuwe wetgeving, het analyseren van de AVG en het mededingingsbeleid, maar ook over AI, gezichtsherkenning en mensenrechten. Studenten van opvoedings- en lerarenopleidingen kunnen zich verdiepen in het maak-onderwijs, waarmee kinderen spelenderwijs vertrouwd raken met technologie.”
Marleen Stikker toont zich in haar missie niet cynisch, maar constructief.
Juist in de wereld van de techniek, die nog steeds gedomineerd wordt door mannen, is het verfrissend dat een slimme vrouw de toon zet en de verandering inluidt. Marleen Stikker roept op om creativiteit en slimheid in te zetten om ‘het internet weer te repareren’. Ze omarmt en accepteert mensen met bijzondere begaafdheden en inspireert ze om die in te zetten voor maatschappelijke thema’s in de digitale wereld. Om die redenen nomineert de jury Marleen voor de Mensa Fonds Uitblinker Award 2022.