Het Mensa Fonds – opgericht in 2013 – is bedoeld om kennis te delen over hoge algemene intelligentie (in de volksmond ‘hoogbegaafdheid’), belangen te behartigen op dat front en hen die bijzondere prestaties leveren op dit gebied (binnen Mensa of in samenwerking met Mensa Fondsen in andere landen) aan te moedigen.
Bij het toekennen van de individuele Mensa Fonds Awards zijn drie speerpunten van groot gewicht:
1 Zichtbaar maken van de betekenis van hoge algemene intelligentie voor de samenleving
2 Steunen van best practices om zeer hoge intelligentie optimaal te benutten
3 Bijdragen aan een positieve beeldvorming over hoogbegaafdheid en maatschappelijke kansen.
Hiernaast wordt bij alle kandidaten het onderscheidende karakter van de bijdrage meegewogen.
Awards worden toegekend aan individuen of organisaties die een bijzondere rol hebben gespeeld in het leven van mensen met een hoge algemene intelligentie.
Ook in 2017 heeft de variatie aan inzendingen het de jury weer lastig gemaakt. Zo werd een aantal kandidaten in meer dan één categorie voorgedragen. Je kunt het rapport hier downloaden.
CATEGORIE WERK
Mensa Fonds Award categorie WERK:
Een
award in de categorie werk kan worden toegekend aan een persoon of
organisatie die binnen de werkomgeving in hoge mate een speciale rol
speelt of heeft gespeeld in het leven van een of meerdere
hoogbegaafde(n). Die persoon is of was cruciaal in het herkennen,
erkennen én inzetten van hoogbegaafdheid in de werkomgeving en treedt of
trad hoogbegaafdheid binnen de werkomgeving in het algemeen op een
positieve manier tegemoet.
De kandidaat maakt de betekenis van hoge
algemene intelligentie voor de samenleving zichtbaar, steunt best
practices om die hoogbegaafdheid optimaal te benutten én draagt bij aan
een positieve beeldvorming en maatschappelijke kansen.
Bruno Emans
Bruno
Emans, afgestudeerd in 1996 in de cognitieve psychologie, heeft als
onderzoeker diverse rapportages over hoogbegaafdheid op zijn naam staan.
Hij publiceert met enige regelmaat. Als vrijwilliger voor het IHBV
(Instituut voor Hoogbegaafde Volwassenen) heeft hij, naast zijn werk,
jarenlang wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd. Vanaf 2014 werkte Bruno
aan een groot vragenlijstonderzoek. Dat resulteerde begin dit jaar in
het rapport Hoogbegaafde volwassenen en arbeidsmarkt, dat veel aandacht
in de landelijke pers kreeg en nog steeds krijgt.
Bruno’s onderzoek
is van hoge kwaliteit en ontsluit kennis die voor veel hoogbegaafden van
grote waarde is. Hij heeft dit steeds als gekwalificeerd onderzoeker
buitengewoon goed uitgevoerd – vaak in eigen tijd en zonder geldelijke
beloning. Ook werkte Bruno voor het IHBV mee aan diverse
subsidieverzoeken. Recent richtte hij samen met drie anderen het
onderzoekerscollectief hoogbegaafdheid OCHB op.
Voor zijn inzet en werkzaamheden om hoogbegaafdheid zichtbaar én bruikbaar te maken voor de samenleving, wordt Bruno Emans genomineerd voor de Mensa Fonds Award in de categorie Werk.
Willem Kuipers
Willem
Kuipers, ooit begonnen als wiskundig ingenieur, ontwikkelde door de
jaren heen zijn werkterrein naar loopbaanadvisering en coaching van
hoogbegaafden. Sinds 2000, met de maatschap Kuipers & Van Kempen,
heeft die focus zich verder ontwikkeld en ligt het accent op wat hij
noemt ‘extra intelligente mensen’. Met zijn daarop gebaseerde model
Ximension en de toelichting daarop in zijn boeken biedt Willem Kuipers
een fundamentele definitie van hoogbegaafdheid. Daarmee besteedt hij
aandacht aan de uitzonderlijke cognitieve intelligentie van
hoogbegaafden én haar vele facetten en uitingsvormen. Zijn model bouwt
internationaal werk van anderen verder uit. Het is daarmee heel
toepasbaar geworden in de begeleiding van hoogbegaafden. Het biedt ook
steun aan hoogbegaafden in hun zoektocht naar zelfrealisatie. Een
benadering die in de praktijk zeer wordt gewaardeerd bij hoogbegaafden.
Zijn boeken Verleid jezelf tot excellentie en Enjoying the gift of being uncommon zijn van dit geheel een mooie afspiegeling.
Vanwege zijn verdiepende werk over hoogbegaafdheid gedurende vele jaren wordt Willem Kuipers genomineerd voor de Mensa Fonds Award in de categorie Werk.
Alja de Bruin-de Boer
Alja
de Bruin-de Boer, afgestudeerd in de orthopedagogiek in 1975, houdt
zich sinds 1985 bezig met onderzoek en begeleiding van hoogbegaafde
leerlingen. Zij was hierin een voorloper op het gebied van begeleiding
van leerlingen en hun ecologisch systeem: het gebied van het huidige
systeemdenken en ecologisch perspectief op ontwikkeling. Alja heeft
sindsdien honderden kinderen onderzocht en hen samen met hun ouders en
leerkrachten bijgestaan.
Ze publiceerde diverse boeken, waaronder
een protocol voor de signalering en diagnostisering van hoogbegaafde
kinderen. De kwaliteit van haar orthopedagogisch onderzoek is hoog. De
keuze van haar instrumentarium is altijd maatwerk. Sinds 2001 doet zij
dit vanuit haar adviesbureau ADB.
Door haar onafhankelijke
oordeelsvorming blijft het belang van het kind altijd vooropstaan. Zij
is een geziene deskundige op scholen en schreef jarenlang een column in
het tijdschrift Talent.
Vanwege haar ethische handelen en zichtbaar grote inzet binnen het werkveld van hoogbegaafdheid, waardoor hoogbegaafdheid optimaal kan worden benut, wordt Alja de Bruin genomineerd voor de Mensa Fonds Award in de categorie Werk.
CATEGORIE MAATSCHAPPIJ
Mensa Fonds categorie MAATSCHAPPIJ:
Een
award in de categorie maatschappij kan worden toegekend aan een persoon
of organisatie die hoogbegaafdheid maatschappelijk op een positieve
wijze in het nieuws of het belang van hoogbegaafdheid voor de
maatschappij direct of indirect bij een breed publiek onder de aandacht
heeft gebracht.
Rineke Derksen
Rineke
Derksen zet zich al jaren in om hoogbegaafde kinderen gelukkig te laten
opgroeien. Ze leert hen zelf inzien waarom ze zich vaak anders voelen
om vanuit dat begrip hun eigen weg te kiezen. Ze draait
GelukkigHB-groepen met kinderen tussen drie en achttien jaar, geeft
lezingen, begeleidt scholen, schrijft boeken en leidt anderen op.
In
de afgelopen tien jaar heeft Rineke grote aantallen kinderen begeleid.
Sinds een aantal jaar biedt ze ook trainingen aan professionals die
elders GelukkigHB-groepen willen beginnen. Inmiddels zijn er zulke
groepen op twaalf plekken in Nederland en daarnaast in België, Litouwen
en Australië. Deze groepen zijn succesvol omdat de hoogbegaafde kinderen
er zichzelf mogen zijn en hun welbevinden altijd centraal staat. Ze
krijgen uitdaging op verschillende terreinen, niet om ze te testen of te
laten ‘scoren’, maar omdat ze hiervan groeien. De nadruk ligt op de
ontwikkeling van kinderen tot evenwichtige en gelukkige individuen.
Vorig
jaar is Rineke ook gestart met de GelukkigHB-Academie, met
online-programma’s, om meer mensen te kunnen helpen in de begeleiding
van kinderen thuis of in de klas.
Vanwege haar jarenlange inspanning voor kinderen en omdat de nadruk ligt op het ontwikkelen tot evenwichtige en gelukkige individuen, en het delen van haar kennis en ervaring met anderen wordt Rineke Derksen genomineerd voor een award in de categorie Maatschappij.
Corina de Boer
fotograaf: Monique Kooijmans
Corina de Boer werkt bij de Universiteit van Amsterdam (UvA) als Personal Assistant van professor Robbert Dijkgraaf en als eventmanager. In die hoedanigheid was ze zeer betrokken bij de SlimmerIQuiz die de Vereniging Mensa Nederland sinds 2013 jaarlijks met de UvA organiseert. Corina heeft zich niet alleen ingezet voor de ontwikkeling van dit nieuwe en kwalitatief hoogstaande event, maar ook geïnvesteerd in de borging ervan voor de toekomst, mede met dank aan het Amsterdams Universiteitsfonds (AUF). De SlimmerIQuiz is belangrijk voor de beeldvorming rond hoogbegaafdheid in het algemeen en op basisscholen in het bijzonder. Ingezet wordt op de gedachte dat slim zijn leuk is, en de quiz laat dat zien. De finale wordt gestreamd op internet zodat iedereen het kan volgen. Dat Robbert Dijkgraaf – die in de VS werkt – persoonlijk een lezing gaf tijdens de finale in 2015, was Corina’s verdienste. De positieve waarde van hoogbegaafdheid werd hier extra mee getoond voor veel kijkers want Robbert Dijkgraaf is bekend en populair. Dat hij zich verbindt aan dit event heeft een groot effect.
Omdat zij jarenlang op de achtergrond een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het bouwen van een uitstekende reputatie van de SlimmerIQuiz waarmee direct aandacht wordt verkregen voor hoge algemene intelligentie, wordt Corina de Boer voorgedragen voor een Mensa Fonds Award in de categorie Maatschappij.
Suzanne Buis
Suzanne
Buis is sinds 2001 zelfstandig ondernemend schrijver. Ze heeft een
eenoudergezin met drie hoogintelligente dochters. Voor volwassenen
schrijft ze scherpzinnige verhalen over wat mensen beweegt om relaties
aan te gaan en te onderhouden. Voor kinderen vanaf acht jaar schrijft ze
de series over Floortje Bellefleur en Lizzy. Ruim een half miljoen
exemplaren vonden hun weg naar enthousiaste lezers. Sinds 2012
verschijnen deze boeken ook in het dyslexielettertype, zodat nog meer
kinderen deze feelgood-boeken met plezier kunnen lezen.
Ook heeft
Suzanne het boek Mijn hoogbegaafde kind en ik geschreven. Hierin staan
interviews met ouders van hoogbegaafde kinderen en veel tips van
professionals. Naar aanleiding van dit boek geeft Suzanne lezingen voor
ouders door het land heen. Heel recent heeft ze in eigen beheer het boek
De Droomdenker uitgegeven, over een intelligent jongetje dat een
beelddenker is en nogal afgeleid wordt tijdens de lessen op school. Dit
werk- en leesboek geeft kinderen, ouders en andere volwassenen die met
deze kinderen werken, een kijkje in het hoofd van zo’n ‘droomdenker’.
Kortom, Suzanne brengt hoogbegaafdheid mooi in beeld en heeft daar ook
een groot bereik mee.
Vanwege het succesvol op schrift stellen van ervaringen van ouders van hoogbegaafde kinderen met de “warme” persoonlijke en individuele ervaringen, en het delen van die ervaringen met anderen wordt Suzanne Buis voorgedragen voor een Mensa Fonds Award in de categorie Maatschappij.
CATEGORIE ONDERWIJS
Mensa Fonds categorie ONDERWIJS:
Een
award in de categorie onderwijs kan worden toegekend aan een persoon of
organisatie die direct of indirect iets bijzonders heeft gedaan voor
hoogbegaafdheid of hoogbegaafde personen in het onderwijs. Bijvoorbeeld
door een extra inspanning voor individuele leerlingen, een significante
bijdrage aan het ontwikkelen van het onderwijs of een anderszins
onderscheidende bijdrage.
Fleur Terpstra
Fleur
Terpstra is juriste en gespecialiseerd in juridisch-organisatorische
vraagstukken. Zij helpt bedrijven en organisaties om hun
bedrijfsprocessen juridisch af te dichten en efficiënt vorm te geven. In
het bijzonder is zij gespecialiseerd in civiel recht en onderwijsrecht.
Door de roerige schoolcarrière van een jonger hoogbegaafd familielid en
haar eigen ervaringen als hoogbegaafde op school, raakte ze betrokken
bij de problematiek van hoogbegaafden in het Nederlandse
onderwijssysteem. Tijdens haar studie rechten specialiseerde ze zich in
het onderwijsrecht.
Tegenwoordig staat Fleur als jurist met haar
bedrijf Terpstra Legal veelal ouders bij wiens kinderen dreigen vast te
lopen in het onderwijs en soms thuis komen te zitten. De aanpak van
Terpstra Legal is uniek omdat door samenwerking met een
onderwijskundige, de aanpak zowel juridisch als onderwijskundig van aard
is. Een groot deel van haar succes is ontstaan doordat ze begrip
bewerkstelligt voor de behoeften en problemen van hoogbegaafde kinderen
in het onderwijs. Zij bediende tot dusver onderwijsinstellingen,
particulieren, gemeentes en overige bestuursorganen.
Verder was ze voorheen raadscommissielid in o.a. het domein Onderwijs.
Vanwege haar combinatie van ervaring en juridische kennis van het onderwijs, waarbij ze anderen prikkelt en uitdaagt om meer oog te hebben voor de behoeften van hoogbegaafde kinderen in het onderwijs, wordt Fleur Terpstra genomineerd voor een Mensa Fonds Award in de categorie Onderwijs.
Tijl Koenderink
Tijl
Koenderink heeft in 2007 een start gemaakt met Novilo, een organisatie
die scholing biedt voor docenten die zich verder willen bekwamen, onder
andere als Talentenbegeleider in het basisonderwijs. Na het doorlopen
van het curriculum zijn de docenten in staat de opgedane kennis over
hoogbegaafdheid, theorieën en begeleidingsvaardigheden toe te passen en
getalenteerde leerlingen effectief te begeleiden. Hiernaast wordt
gekeken naar de organisatiestructuur, de positie van talentenbeleid op
scholen en de mogelijkheden op dat terrein verbeteringen door te voeren.
Inmiddels hebben vele mensen van het cursusaanbod gebruik gemaakt en
een vorm van de opleiding Talentenbegeleider succesvol afgerond.
Hiernaast
begeleidt Tijl sinds 2014 via FeniksTalent begaafde en getalenteerde
‘drop-outs’, jongeren die vastlopen in het reguliere onderwijs. Hij
biedt met zijn school plaats aan jongeren die in het reguliere onderwijs
niet aansluiten.
Met lezingen, cursussen en zijn boek 7 uitdagingen
geeft Tijl concreet aan waar de valkuilen en uitdagingen liggen voor
hoogbegaafde kinderen. Hierdoor kunnen alle begeleiders het gedrag van
deze kinderen en jongeren beter plaatsen en hen goed begeleiden. Langs
directe en indirecte weg heeft hij veel voor hoogbegaafde en andere
getalenteerde kinderen in het onderwijs betekend.
Vanwege zijn diverse initiatieven die in de loop der jaren zijn uitgegroeid tot een samenhangend geheel waarmee mensen zich verder kunnen bekwamen, wordt Tijl Koenderink genomineerd voor een Mensa Fonds Award in de categorie Onderwijs.
Mariken Althuizen
Na
haar opleiding tot scheikundig ingenieur in Eindhoven en op enkele
scholen als scheikunde-docent gewerkt te hebben switchte Mariken
Althuizen geleidelijk via diverse posities aan de TU Eindhoven naar haar
eigen onderneming. Nadat ze bij het CBO (Centrum voor
BegaafdheidsOnderzoek) een post-master variant geaccrediteerd door ECHA
(European Council for High Ability) heeft afgerond begint ze haar eigen
onderneming 2Wicked.
Mariken maakt zich jarenlang sterk voor de
positie van hoogbegaafde jongeren in Nederland. Ze doet dat sinds 2010
met haar bedrijf, via haar boeken en met de mede door haar opgerichte
sociocratische school LOS Deurne, waar relatief veel hoogbegaafde
leerlingen zeggenschap hebben over hun eigen leren.
Haar bedrijf
2wicked houdt zich bezig met ontwikkeling van lesmateriaal en educatieve
concepten voor hoogbegaafde leerlingen, met een focus op wetenschap en
technologie. Hiernaast ontwikkelt zij methodieken, geeft trainingen en
workshops, is mede-auteur van Een andere kijk op hoogbegaafdheid en Een
andere kijk op (onder)presteren en begeleidde zij ECHA-studenten met het
schrijven van hun scriptie. Haar niet-aflatende inspanningen voor de
positie van hoogbegaafde jongeren maken Mariken tot een rolmodel.
Vanwege haar initiatieven om lesmateriaal te ontwikkelen, een bijdrage te leveren aan educatieve concepten en workshops te geven om haar kennis en ervaring te delen, wordt Mariken Althuizen genomineerd voor een Mensa Fonds Award in de categorie Onderwijs.