FAQ Hoogleraar

Prof. Dr. Anouke Bakx is per 1 januari 2025 geïnstalleerd als bijzonder hoogleraar aan Tilburg University voor de leerstoel “Hoogbegaafdheid, Transities en Maatschappelijke Impact”. Deze leerstoel is mogelijk gemaakt door het Mensa Fonds.
In het eerste jaar ligt de volledige focus op het opzetten van de onderzoekslijn, het structureren van het onderzoek en het verbinden met lopende initiatieven.
Zoals gewoonlijk bij de benoeming van een hoogleraar, wordt deze in de eerste periode overstelpt met vragen, zo ook in dit geval. Vragen over samenwerking, vraag om info over hb-onderwerp, een baan/vacature, meelezen, input geven, sparren, commissielidmaatschap, lezingen geven, persoonlijke casussen of verhalen.
We vragen je begrip dat het onderzoeksprogramma nu prioriteit krijgt binnen de beschikbare schaarse tijd.

Hieronder enkele vragen die we mochten ontvangen, met de antwoorden voor zover die in deze fase al te geven zijn.

1. Welke onderzoeken lopen er?
Onderzoek waar de bijzonder hoogleraar al bij betrokken was en die ook mooi in de nieuwe onderzoekslijn passen zijn de volgende onderzoeken:
– Onderzoek naar Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen: alle deelstudies en ontwikkelprojecten zijn te vinden op: www.point013.nl
– Evaluatiestudie naar de subsidiegelden die OCW beschikbaar hebben gesteld aan samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen in PO en VO. Deelproject van Anouke betreft de professionalisering van docenten op het terrein van hoogbegaafdheid. Meer informatie hierover staat op: www.imageproject.nl
– Onderzoek naar wat hoogbegaafde hbo-studenten nodig hebben om te kunnen floreren. Deze studie is uitgevoerd bij Fontys Hogeschool. Er wordt gewerkt aan een wetenschappelijke publicatie. De rapportage en gesprekskaarten zijn gereed en beschikbaar via: (Hoog)begaafde studenten laten floreren | Fontys
Een klein studie naar hoogbegaafde medewerkers in het hbo is te vinden op: Medewerkers met Cognitief Talent laten Floreren | Fontys

– Er zijn twee promovendi gestart:
  o Kim Smeets werkt aan het project (werktitel): Teachers’ judgments, relationships, knowledge, attitudes, and professional development needs in gifted education. Begeleiding: dr. Sanne van der Ven (Radboud Universiteit), dr. Ellen Rohaan (Fontys Hogeschool) en prof.dr. Anouke Bakx.
  o Roeline Bijl werkt aan het project (werktitel): Professional development targeting teacher expectations and behavior to impact educational opportunities. Begeleiding: dr. Linda van den Bergh (Fontys Hogeschool), dr. Jessie Hillekens (Tilburg University) en prof.dr. Anouke Bakx.

2. Zijn er ook andere interessante projecten, behalve onderzoek?
Anouke is bestuurslid van het National Talent Centre of the Netherlands (NTCN). NTCN is onderdeel van het European Talent Support Network (ETSN). De missie van NTCN is het ondersteunen van talent en creativiteit bij kinderen, adolescenten en (jong)volwassenen in Nederland. Onder de vlag van NTCN loopt het project ‘Landelijk Kenniscentrum Hoogbegaafdheid’, waarbij zo veel mogelijk actuele kennis wordt gedeeld over hoogbegaafdheid en onderwijs (primair en voortgezet onderwijs): Kenniscentrum Hoogbegaafdheid.

3. Wanneer is de oratie?
Normaliter vindt de oratie circa 1 jaar na de aanstelling plaats. Dus waarschijnlijk 1Q26. In de loop van dit jaar wordt de datum bekend en wordt deze via onze communicatiekanalen bekend gemaakt. Iedereen kan de oratie live online volgen via: Live uitzending Aula | Tilburg University (aanmelding niet nodig). Aanwezigheid hierbij is op uitnodiging.

4. Ik heb een idee voor een onderzoek, hoe kan ik dat delen?
De doelstelling van de onderzoekslijn wordt afgebakend door de te definiëren onderzoeksvragen en de inpassing in het programma van Tilburg University. Wil je zelf promoveren of onderzoek doen, zie dan vraag 5. Wil je met je bedrijf of organisatie met onderzoek meedoen, zie dan vraag 8.
Voor overige ideeën over onderzoek adviseren we om draagvlak te vinden bij andere organisaties en langs die weg een onderzoek(sprogramma) op te starten.

5. Ik ben (gepromoveerd) wetenschapper. Kan ik aansluiten bij een onderzoek?
Het komende jaar wordt het onderzoeksprogramma verder vormgegeven door de hoogleraar. Waar nodig en gewenst zoekt zij contact met collegae wetenschappers of met deskundigen op andere gebieden. De eerste vraag is hier dan ook, wat het “eigen” wetenschappelijke onderzoeksgebied is en vervolgens waar mogelijke aanknopingspunten liggen. Een korte omschrijving en een email naar hoogleraar@mensafonds.nl wordt zeer op prijs gesteld.

6. Kan ik deelnemen aan het onderzoek?
In het eerste jaar (kalenderjaar 2025) komt er meer duidelijkheid over hoe en wanneer er deelnemers aan het onderzoek nodig zijn. Geef je op voor onze nieuwsbrief en volg onze Socials om tijdig op de hoogte te zijn.

7. Ik wil graag mijn ervaringen met transities als hoogbegaafde delen. Hoe doe ik dat?
Soort en karakter van de ervaringen zijn medebepalend óf en waar dit eventueel aansluit bij het onderzoek. Zie vraag 6.

8. Kan mijn bedrijf deelnemen aan het onderzoek?
Samenwerking met het bedrijfsleven kan heel aantrekkelijk zijn voor zowel bedrijfsleven als de bijzondere leerstoel. Het doel van de leerstoel is: het versterken van het wetenschappelijk onderzoek naar hoogbegaafdheid over de gehele levensloop, binnen diverse levens- en professionele domeinen, vanuit een longitudinale insteek, met aandacht voor levenstransities en elementen uit de positieve psychologie.
Een korte omschrijving van het bedrijfsprofiel, ideeën voor samenwerking en een email naar hoogleraar@mensafonds.nl wordt zeer op prijs gesteld.

9. Is er data beschikbaar die ik kan gebruiken voor mijn eigen onderzoek?
Nee. Op dit moment zijn er geen data beschikbaar voor verdere analyse. Er gaan nieuwe projecten gestart worden. De data die in die projecten verzameld worden, gaan gebruikt worden voor het wetenschappelijk onderzoek dat verbonden is aan de leerstoel. Op het moment van de publicatie van resultaten zal een verwijzing naar de bronnen worden opgenomen. Er wordt zo veel mogelijk gewerkt vanuit het principe van ‘open science’, dus als het mogelijk is om data te delen, dan zal dat gebeuren. Zie ook: Open science | NWO

10. Zijn er vacatures bij de bijzondere leerstoel?
Er zijn momenteel geen vacatures. Volg onze nieuwsbrief en de socials om geïnformeerd te blijven over het onderzoek. Op termijn (na 2026) is het de bedoeling dat er ruimte gecreëerd wordt voor externe promotieplaatsen. Vooralsnog is hier geen financiering voor beschikbaar.

11. Ik werk met hoogbegaafden. Waar vind ik informatie of hulpmiddelen?
De leerstoel beoogt wetenschappelijk onderzoek zoals in de leeropdracht is geformuleerd. Resultaten kunnen in diverse vormen gepubliceerd worden waarbij hulpmiddelen / tooling voor de hoogbegaafden zelf en de maatschappelijke, zakelijke en sociale omgeving van hoogbegaafden zeker tot de mogelijkheid behoort. Via verschillende kanalen, zoals de nieuwsbrief van Mensa Fonds en POINT worden onderzoeksresultaten, ontwikkelde producten en tools gedeeld.

12. Ik ben hoogbegaafd en loop vast. Waar kan ik terecht?
De bijzondere leerstoel richt zich niet op individuele problemen. Er zijn diverse specialisten en organisaties in Nederland en Vlaanderen die ondersteuning kunnen bieden aan mensen die vast lopen. Meer informatie kunt u vinden op: vind een professional die getoetst is op opleiding, ervaring en scholing – KwaliteitsRegister HoogBegaafdheid

13. Voor hoe lang is de benoeming?
De benoeming is voor een periode van vijf jaar waarna een verlenging van vijf jaar mogelijk is.

14. Wat zijn Founding Friends?
De Founding Friends van de leerstoel zijn mensen en organisaties die de leerstoel financieel mogelijk maken. Je kunt als donateur een financiële bijdrage leveren. Doneer éénmalig of kies voor een volledig aftrekbare periodieke schenking van vijf jaar. Bank: NL16 INGB 0008877172.

Stichting Mensa Fonds is vanaf haar oprichting in 2013 een erkende ANBI en is voor de financiering volledig afhankelijk van donateurs.
Voor een eenmalige bijdrage gebruik de QR-code hieronder.